Bewoners Noordhorn en omwonenden Zonnepark Noordhorn ontevreden over informatie en voorlichting over plannen door projectontwikkelaar Novar
Westerkwartier.nu – In de Dörpsstee Noordhorn werd op woensdag 20 september 2023 een voorlichtingsavond belegd over de plannen voor een Zonnepark bij Noordhorn, op initiatief van Projectontwikkelaar Novar.
De avond verliep rommelig en bij veel van de aanwezige omwonenden was verzet te bespeuren tegen de plannen. Dat begon met onvrede vanuit de zaal tegen de manier waarop Novar de informatie-avond vorm wilde geven én gebrek aan informatie vooraf voor omwonenden, vooral inwoners van Zuidhorn (Starkenborghkanaal Zuidzijde) lieten weten geen informatie te hebben ontvangen terwijl ze wel door de plannen geraakt worden.
Burgerparticipatie Zonnepark Noordhorn
Om een Zonnepark te realiseren is burgerparticipatie verplicht. De burgers moeten in de besluitvorming participeren en ze moeten de gelegenheid krijgen financieel te participeren in een dergelijk project. Bijvoorbeeld middels aandeelhouderschap.
Wanneer er niet voldoende animo onder de bevolking (bewoners en ondernemers) is daarvoor kan een project de burgerparticipatie ‘afkopen’ door geld te storten in een speciaal fonds dat ten gunste van omwonenden is. Een manier om, volgens sommigen, een dergelijk project “alsnog er doorheen te drukken”. Oók als er geen draagvlak onder de bevolking is.
De voorlichtingsavond is één van deze stappen in de burgerparticipatie. De Gemeente Westerkwartier heeft de taak op deze participatie toe te zien en was mede daarom aanwezig.
Novar had de situatie verkeerd ingeschat. Zeker een 70 à 80 bezoekers schoven aan voor de informatie-avond over het Zonnepark. Dat was duidelijk een hogere opkomst dan waar Novar op had gerekend.
Format voorlichtingsavond
Het format van de avond viel bij de bezoekers niet in goede aarde. Bezoekers hadden een andere verwachting van de opzet van de avond en dat werd ook vanuit de zaal aangegeven.
Het was Novar’s bedoeling dat, na een korte introductie, de bezoekers langs een aantal panelen konden lopen met informatie en daar bij een medewerker van Novar of Gemeente Westerkwartier hun vragen konden stellen. Dat wekte bij een aantal aanwezigen de indruk dat daardoor bepaalde vragen en antwoorden kennelijk niet door iedereen gehoord mochten worden.
De verwachting in de zaal was dat Novar een presentatie van de plannen over het Zonnepark Noordhorn zou geven waarna er gelegenheid zou zijn voor vragen.
Dit werd in eerste instantie geweigerd door de medewerkers van Novar. Dat viel verkeerd, er was vervolgens geruime tijd het nodige rumoer in de zaal en uiteindelijk werd alsnog een geïmproviseerde, en vaak door vragen onderbroken, “presentatie” gegeven door Novar en medewerkers van de Gemeente Westerkwartier.
Gebrekkige informatie omwonenden
Diverse omwonenden beklaagden zich over het gebrek aan informatie, vooral bewoners die aan “de overkant van het van Starkenborghkanaal”, in Zuidhorn, wonen.
Zij waren niet geïnformeerd en moesten via een advertentie in de krant vernemen dat tegenover hun woningen een zonnepark van zeven hectare dreigt te komen. De gedachte vanuit de woonkamer uit te kijken op een gigantische spiegel van zeven hectare is verontrustend voor hen.
Medewerkers van Novar zegden toe dat met deze bewoners contact zal worden gezocht voor ‘keukentafel-gesprekken’.
Terugleveringsproblemen en netcapaciteit
Veel bezoekers hadden zorg over “terugleveringsproblemen” (netcongestie) die een park als het Zonnepark Noordhorn zou kunnen gaan opleveren. Immers: zonnepanelen bij particulieren en bedrijven worden nu al regelmatig uitgeschakeld bij te hoge netwerkbelasting.
Het Zonnepark Noordhorn wordt echter niet op het laagspanningsnetwerk aangesloten maar het hoogspanningsnetwerk. Dat betekent dat levering van zonnestroom door het Zonnepark Noordhorn geen effect heeft op het laagspanningsnetwerk waar particulieren op aangesloten zijn.
Probleem dat wel speelt is dat het groen gemarkeerde gebied zeven hectare is en de geprognotiseerde opbrengst van zeven hectare zonnepanelen geen goede business case is (het levert niet genoeg geld op of is dan zelfs verliesgevend).
Dit omdat de eerst mogelijke aansluiting op het hoogspanningsnetwerk bij Vierverlaten is. Dat zou betekenen dat er dan eerst een lange kabel naar Vierverlaten gelegd moet worden en de kosten daarvoor zijn veel te hoog.
Een oplossing voor een dergelijk probleem is: langs de route van de kabel naar vierverlaten nog méér zonneparken op landbouwgrond. Het werd niet duidelijk of dat de bedoeling is van Novar.
Gevraagd werd waarom dan niet gekozen is voor een locatie dichter bij de aansluiting op het hoogspanningsnetwerk. Novar liet weten dat de Gemeente Groningen geen medewerking wil verlenen daaraan. Gezien de samenstelling van het college van de Gemeente Groningen, “progressief-links”, erg verrassend.
Een andere optie die overwogen wordt is aansluiting bij Zuidhorn, waar een hoogspannings-aansluiting is. Maar, die verdwijnt op termijn. Daar is woningbouw gepland, met als gevolg dat de toekomstige bewoners uitzicht op het Zonnepark Noordhorn zouden krijgen mochten de plannen voor het Zonnepark Noordhorn doorgaan.
Meer grond voor Zonnepark
Gezien de business case had Novar in eerste instantie aan de gemeente om een groter gebied gevraagd voor het Zonnepark Noordhorn.
De Gemeente Westerkwartier heeft het rood gemarkeerde gebied echter op voorhand afgewezen. Onder andere vanwege de landschappelijke waarde en het potentieel er van als weidevogelgebied.
Het geel gemarkeerde gebied is een “nee, tenzij” omdat bewoners van dit gebied ingeklemd raken door de zonnepanelen. mocht het Zonnepark ook daar komen, en het daarom alleen kan als zij daar geen bezwaar tegen hebben.
Gemeente Westerkwartier
Op veel vragen konden de medewerkers van de Gemeente Westerkwartier niet echt een passend antwoord geven. Op zich niet verwonderlijk, de medewerkers van de gemeente waren niet op deze situatie voorbereid.
De echt kritische vragen, waarom er bijvoorbeeld gekozen wordt voor een zonnepark op landbouwgrond in plaats van “zon op dak”, terwijl er meer dan voldoende dak beschikbaar is, werden niet afdoende beantwoord. Dat is een gemiste kans. Een vraag over de “gedragscode zon op land” en de “zonnebrief”, waarin het kabinet aangeeft landbouwgrond zoveel mogelijk te willen ontzien, werd eveneens niet beantwoord door Gemeente Westerkwartier en Novar.
Wandelgebied en vogels
Naast de spoorlijn, precies in het gebied waar het Zonnepark Noordhorn moet komen, is een wandelpad gepland, zo bleek uit informatie vanuit de zaal.
Het pad is gepland en de grond hiervoor is al aangekocht door de provincie. Het wekt daarom verbazing dat hier een Zonnepark gepland wordt terwijl het als wandelgebied zou worden gaan gebruikt.
Het gebied is niet alleen populair bij wandelaars, fietsers en vissers, sommigen merkten ook op dat er veel vogels zijn. Dat geldt echter niet specifiek voor dit perceel. Novar liet weten dat er verschillende opties zijn om het Zonnepark ecologisch in te passen in het gebied. Daarover zijn nu nog geen concrete voorstellen en juist voor dit soort onderwerpen is burgerparticipatie nodig. Een Zonnepark kan namelijk wel dgelijk “leiden tot een verhoging van de natuurwaarden, omdat bemesting en het gebruik van bestrijdingsmiddelen niet nodig zijn”, zo meldt de Universiteit van Wageningen.
Wat als er teveel verzet is?
Vanuit de zaal werd tevens gevraagd wat Novar gaat doen als er teveel verzet is tegen het Zonnepark Noordhorn en de burgerparticipatie en draagvlak minder is dan vijfitg procent. Er werd zelfs gevraagd of je, als je bezwaar wilde maken, dit persoonlijk moest doen of dat het ook met handtekeningenlijsten mocht, ..
Een gewetensvraag natuurlijk. Toch was het antwoord helder: “het is een proces voorwaarts”. Met andere woorden: of er nu wel of géén verzet is onder de bevolking, er wordt als het aan Novar ligt gewoon een Zonnepark in Noordhorn gebouwd.
Positief benaderen
Initiatieven als een Zonnepark Noordhorn zijn gezien de energietransitie onontkoombaar. Verzet is vaak een eerste reflex. Maar burgers krijgen ook de gelegenheid om mee te denken en te participeren. Daarvoor was deze avond bedoeld. Helaas liep het allemaal anders.
Er zijn mogelijkheden om een dergelijk park goed in de omgeving in te passen. Bijvoorbeeld door de oppervlakte niet volledig te bebouwen, door de opstelling dusdanig te maken dat er sprake is van een meer biodiverse(!) invulling dan nu het geval is. Het Zonnepark Westeinde in Leeuwarden (archiefpagina) is daar een voorbeeld van.
Deze punten roerde men vanuit Novar wel degelijk aan maar door de valse start deze avond is dit onvoldoende onder de aandacht gebracht. Novar heeft beloofd de vragen die gesteld zijn nader uit te werken en liet een lijst rondgaan waarop belangstellenden hun email adres konden invullen.
Het is te hopen dat een volgende informatieronde meer aansluit bij de bewoners, omwonenden en de gestelde vragen goed beantwoord worden. Er zou dan zomaar wel eens een win-win situatie kunnen ontstaan voor inwoners, omwonenden én de natuur.
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.